SO KAPLIYO O BAI KO WALAY NIYAN PANTAG SA KANGGALBEK
Inisorat i Monib Sarangani
.......................... .........
Pakaiza:
Antonaay hukoman o kanggalbek o bai sii ko darpa a kenaobaon dii makasembor so mama agoso babay, na kominowa sa Helper a babay a Muslimah a aya niyan pepakaritanen ko manga wata iyan ko masa a kaada iyan sa walay, ko oriyan o kiyapakaayon i darodopa iyan?
Sembag:
Da a karata anan amayka benar angkanan a manga sarat a inaloyingka, asar mambo a kenaoba giyangkoto a kapekhada iyan sa walay na khasabapan sa Fitna (kakhadosa i karoma niyan) ka kagiya siran bo i pekalamba a babalayan agoso Helper a peritan, amay peman kaba khasabapi sa kakhadosa i karoma niyan ka kagiya da a phakaalang ko kakhitalmba o Fitna, sabap ko kapekhatarambisa i darodopa iyan agoso Helper iyan sa walay a siran bo, na aya patot na ibagak angkoto a bai so kapenggalbek iyan ka kenaobaon oto paliyogat, ka atastanggongan i darodopa iyan so oyagan sa ginawa. [Shaikh Bin Baz, Fatawa Islamiyah, Vol. 3/386].
(Osayan ami ron) Aya miyasabot ami sii na miyapakay so kanggalbek o bai amayka di khasabapan sa kakhafitna o darodopa iyan a mama, ikadowa na giyangkoto a darpa a penggalbekan o bai na kenaobaon dii makasembor so mama agoso bai, na ay pandapatka amayka ayaden a khafitna naso bai a gomagalbek ka kagiya giyangkoto a darpa a gagalbekan iyan na makaperorongraon so dato agoso bai. Baanda mas mala so di niyan kakhapakay.
Pakaiza:
Ino khapakay so kanggalbek o bai sii ko manga opisina, amayka giyangkoto a opisina na sii maaped (isa a departamento) o opisina a Islamic Affairs ago Awqaf?
Sembag:
So dii kanggalbek o bai sii ko manga opisina na di magawa sii sangkai a dowa betad:
Paganay ron:
Giyangkoto a opisina na parabo sa manga bai, ka ibarat o manga iskowilaan odina manga madrasa a para sa manga bai agoso datar anan, sa da abaon pesong arowar sa manga bai, samanan na sii ko datar anan na da a karata o kanggalbekon o bai.
Ikadowa:
Amayka giyangkoto a opisina na makasesemboron so dato agoso bai, na di khapakay so kanggalbek o bai sa galbek a mithotompok (miseseged) iyanon so mama, a siran a dowa na matitimo ko isa a darpa, sabap ko kapekhaaden o Fitna ko dii kapakasembor o manga bai agoso manga dato.
Go sabenar a piyaka-iktiyar o Nabi (Sallallahu Alaihi Wasallam) so manga omat iyan ko Fitna ko manga bai, sa piyakisabotan iyan a mataan a da a kiyatalikodan iyan (kiyaganatan iyan) a Fitna a phakamorala ko manga dato arowar ko manga bai, giyoto i sabap a taman sii ko manga darpa a simba (datar o kasambayang) na inipangoyat o Nabi (Sallallahu Alaihi Wasallam) so kaawata o bai sii ko dato, pitharo iyan a: "Aya pirmiro (mapiya) ko saap o manga bai naso matatampar sa oriyan, na aya marataon naso matatampar sa onaan." Sabap sa kagiya so matatampar sa onaan na aya marani ko manga dato na giyoto i marata ko manga saap iran, naso matatampar sa oriyan na aya mawatan ko manga dato na giyoto i mapiyaon (pirmiro ron), sa giyanan na marayag a karina.
So Islam na mawatan i pangali sii ko kinisogoon iyan sa kapakawatan o manga bai ko dii kisemboren ko manga dato, sa tao a ndirogoden iyan so mambebetad o manga pagtao (nation) na disomala a masarabantang ko pikir iyan a mataan a so dii kasembor o manga bai agoso manga dato na Fitna (morala) a mala a taman imanto na diiran dii mipagataat so awlan iyan, sa di iran mipepokasa. [Shaikh Muhammad Al-Uthaimeen, Nouron Alad-Darb, pandangan a 82-83].
(Osayan ami ron) Giyai na manga hukoman a langkap (rabray), na amayka ba aya kay-ilayangkaon na sii ka ko betad a kamotowan na khapakay a liwanaganka ko manga ulama, ka kagiya so betad a kamotowan na aden mambo a hukomanon o Islam, go oman i hukoman na aden igira a matatabiyaon.
Inisorat i Monib Sarangani
..........................
Pakaiza:
Antonaay hukoman o kanggalbek o bai sii ko darpa a kenaobaon dii makasembor so mama agoso babay, na kominowa sa Helper a babay a Muslimah a aya niyan pepakaritanen ko manga wata iyan ko masa a kaada iyan sa walay, ko oriyan o kiyapakaayon i darodopa iyan?
Sembag:
Da a karata anan amayka benar angkanan a manga sarat a inaloyingka, asar mambo a kenaoba giyangkoto a kapekhada iyan sa walay na khasabapan sa Fitna (kakhadosa i karoma niyan) ka kagiya siran bo i pekalamba a babalayan agoso Helper a peritan, amay peman kaba khasabapi sa kakhadosa i karoma niyan ka kagiya da a phakaalang ko kakhitalmba o Fitna, sabap ko kapekhatarambisa i darodopa iyan agoso Helper iyan sa walay a siran bo, na aya patot na ibagak angkoto a bai so kapenggalbek iyan ka kenaobaon oto paliyogat, ka atastanggongan i darodopa iyan so oyagan sa ginawa. [Shaikh Bin Baz, Fatawa Islamiyah, Vol. 3/386].
(Osayan ami ron) Aya miyasabot ami sii na miyapakay so kanggalbek o bai amayka di khasabapan sa kakhafitna o darodopa iyan a mama, ikadowa na giyangkoto a darpa a penggalbekan o bai na kenaobaon dii makasembor so mama agoso bai, na ay pandapatka amayka ayaden a khafitna naso bai a gomagalbek ka kagiya giyangkoto a darpa a gagalbekan iyan na makaperorongraon so dato agoso bai. Baanda mas mala so di niyan kakhapakay.
Pakaiza:
Ino khapakay so kanggalbek o bai sii ko manga opisina, amayka giyangkoto a opisina na sii maaped (isa a departamento) o opisina a Islamic Affairs ago Awqaf?
Sembag:
So dii kanggalbek o bai sii ko manga opisina na di magawa sii sangkai a dowa betad:
Paganay ron:
Giyangkoto a opisina na parabo sa manga bai, ka ibarat o manga iskowilaan odina manga madrasa a para sa manga bai agoso datar anan, sa da abaon pesong arowar sa manga bai, samanan na sii ko datar anan na da a karata o kanggalbekon o bai.
Ikadowa:
Amayka giyangkoto a opisina na makasesemboron so dato agoso bai, na di khapakay so kanggalbek o bai sa galbek a mithotompok (miseseged) iyanon so mama, a siran a dowa na matitimo ko isa a darpa, sabap ko kapekhaaden o Fitna ko dii kapakasembor o manga bai agoso manga dato.
Go sabenar a piyaka-iktiyar o Nabi (Sallallahu Alaihi Wasallam) so manga omat iyan ko Fitna ko manga bai, sa piyakisabotan iyan a mataan a da a kiyatalikodan iyan (kiyaganatan iyan) a Fitna a phakamorala ko manga dato arowar ko manga bai, giyoto i sabap a taman sii ko manga darpa a simba (datar o kasambayang) na inipangoyat o Nabi (Sallallahu Alaihi Wasallam) so kaawata o bai sii ko dato, pitharo iyan a: "Aya pirmiro (mapiya) ko saap o manga bai naso matatampar sa oriyan, na aya marataon naso matatampar sa onaan." Sabap sa kagiya so matatampar sa onaan na aya marani ko manga dato na giyoto i marata ko manga saap iran, naso matatampar sa oriyan na aya mawatan ko manga dato na giyoto i mapiyaon (pirmiro ron), sa giyanan na marayag a karina.
So Islam na mawatan i pangali sii ko kinisogoon iyan sa kapakawatan o manga bai ko dii kisemboren ko manga dato, sa tao a ndirogoden iyan so mambebetad o manga pagtao (nation) na disomala a masarabantang ko pikir iyan a mataan a so dii kasembor o manga bai agoso manga dato na Fitna (morala) a mala a taman imanto na diiran dii mipagataat so awlan iyan, sa di iran mipepokasa. [Shaikh Muhammad Al-Uthaimeen, Nouron Alad-Darb, pandangan a 82-83].
(Osayan ami ron) Giyai na manga hukoman a langkap (rabray), na amayka ba aya kay-ilayangkaon na sii ka ko betad a kamotowan na khapakay a liwanaganka ko manga ulama, ka kagiya so betad a kamotowan na aden mambo a hukomanon o Islam, go oman i hukoman na aden igira a matatabiyaon.


